بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های مختلف فندق در مناطق اشکورات گیلان و فندق لوی اردبیل با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

فندق(corylus avellana l.) به خانواده بتولاسه تعلق دارد. درختچه ای تک پایه بوده و تکثیر آن به طریق رویشی و توسط پاجوش صورت می گیرد. این گیاه دیپلوئید است و تعداد کروموزم های جنس کوریلوس2n=2x=22 عدد می باشد فندق یکی از محصولات عمده خشکباری دنیا می باشد بر اساس گزارش سال2007 سازمان خواروبار جهانی، فائو (fao)، این محصول با تولید جهانی 776890 تن پس از بادام هندی، بادام، گردو و شاه بلوط در رتبه پنجم قرار دارد. کشور ایران با سطح زیر کشت 19500 هکتار، میزان تولید 18000 تن و متوسط عملکرد 923 کیلوگرم در هکتار پنجمین کشور تولید کننده در جهان می باشدو بیش از 80% سطح زیر کشت فندق کشور به استان گیلان بویژه شهرستان رودسر منطقهء اشکورات تعلق دارد. اولین قدم در هر برنامه بهنژادی، داشتن تنوع ژنتیکی بالا برای نیل به اهداف مهم اصلاحی است. با توجه به اهمیت اقتصادی فندق و قابلیت فرآوری بالای آن و همچنین نامشخص بودن ژنوتیپ های موجود در منطقه گیلان و فندق لوی اردبیل، تهیه شناسنامه کامل از فندق های موجود در این دو منطقه کاملا ضروری است. در این مطالعه با استفاده از 15 جفت نشانگرهای ریزماهواره تنوع و روابط ژنتیکی 70 ژنوتیپ فندق گزینش شده از 2 منطقه فندق خیز گیلان (اشکورات) و فندق لوی اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع 53 آلل اصلی با میانگین 5/3 در هر مکان ژنی مشخص گردید. بیشترین آلل مشاهده شده مربوط به مکان ژنی cac- b029bبا 7 آلل بود. میانگین تعداد آلل های موثر و هتروزیگوتی به ترتیب 34/2 و 46/0 محاسبه شد. میانگین محتوای اطلاعات چندشکل 48/0 محاسبه شد که حداکثر آن برای مکان مارکری cac- b029b به میزان 77/0 بود. دندروگرام داده های مولکولی براساس روش upgma رسم شد و ژنوتیپ ها در 7 گروه اصلی گروه بندی شدند. با این مطالعه اولین پایگاه اطلاعاتی برای تعدادی از ژنوتیپ های فندق ژرم پلاسم از دو منطقه فندق لوی اردبیل و اشکورات گیلان به دست آمد.